زایمان طبیعی ؛ از مراحل تولد نوزاد تا مزایا و عوارض آن
به گزارش مجله افتخار، امروزه بیشتر پزشکان مادران را به انجام زایمان طبیعی تشویق می نمایند. اما داستان هایی که درباره سختی زایمان های طبیعی به گوش ما رسیده است، خود به خود ما را نسبت به این موضوع نگران می نماید.
در این مطلب می خواهیم زایمان طبیعی را از همه نظر آنالیز نموده و مزایا و عوارض آن را برایتان بگوییم. مطلعی نسبت به این موضوع نگرانی شما را کم خواهد نمود. پس با ما همراه باشید.
در این مطلب می خوانید:
فرایند و مراحل زایمان طبیعی
کنترل درد زایمان طبیعی
مزایای انتخاب زایمان طبیعی
خطرات و عوارض زایمان طبیعی
موارد منع زایمان طبیعی
روش های تسکین درد در هنگام زایمان طبیعی
تغییر زایمان طبیعی به سزارین در حین تولد نوزاد!
نحوه بهبودی بعد از زایمان طبیعی
فرایند و مراحل زایمان طبیعی
ساعت و زمان دقیق زایمان طبیعی تعیین نیست و بستگی به حرکت های جنین در رحم و آماده شدنش برای تولد دارد. در آخرین ماه بارداری دهانه رحم مانند رسیدن میوه های گوشتی دائماً نرم و نرم تر می گردد. در این زمان فرد باردار ممکن است به صورت نامنظم انقباضاتی را تجربه کند و آن ها را با درد زایمان اشتباه بگیرد. این انقباضات به دلیل استقرار نوزاد در قسمت پایینی لگن برای به جهان آمدن است.
کم کم انقباضات بیشتر و شدید تر شده و اصطلاحاً درد زایمان به سراغ مادر می آید و باید او را به مرکز بهداشتی یا بیمارستان رساند. زمانی که کودک در مکان صحیح خود قرار بگیرد، دهانه رحم باز می گردد و کودک به سمت پایین حرکت نموده و می چرخد. در نهایت به وسیله کانال زایمان توسط پزشک یا ماما خارج می گردد. طول مدت زایمان در افراد مختلف متفاوت است و در مادرانی که تجربه اولشان است، زایمان زمان بیشتری می برد.
کنترل درد زایمان طبیعی
درد زایمان همان چیزی است که همواره داستان های وحشتناکی درباره آن شنیده ایم و بیشتر خانم ها نگران آن هستند. اما نباید به این داستان ها اعتنا کنید. شاید برایتان جالب باشد که بدانید در فرایند زایمان طبیعی، خود بدن به شما در زایمان و کنترل درد یاری می نماید.
انقباضات و درد های ناشی از آن بسیار ارزشمند هستند. هر انقباض به پیشرفت زایمان و قرار گیری سریع تر نوزاد در کانال زایمان یاری می نماید. با افزایش درد در حین انجام زایمان از طرف مغز هورمونی به نام آندروفین آزاد می گردد که بسیار قوی تر از مورفین (مسکن قوی) عمل می نماید. افزایش این هورمون باعث ایجاد آرامش و تمرکز بیشتر در مادر می گردد. به همین دلیل مادران در لحظه زایمان به هیچ مسئله دیگری جز زایمان فکر نمی نمایند.
مزایای انتخاب زایمان طبیعی
بعضی افراد به خاطر ترسی که از درد زایمان طبیعی دارند، حتی نمی توانند به انجام آن فکر نمایند. اما مادرانی نیز هستند که با دلایل منطقی این روش را برای تولد فرزندشان انتخاب می نمایند. یکی از مهم ترین علت هایی که فرد را به انجام این روش تشویق می نماید، استفاده از داروهای بی هوشی در عمل سزارین است که می تواند عوارض طولانی مدت مانند کاهش فشار خون را برای مادر داشته باشد.
همچنین بعضی مادران دوست دارند همه لحظات به جهان آمدن فرزندشان را به یاد داشته باشند و بلافاصله پس از به جهان آمدنش او را در آغوش خود بگیرند. در بیشتر موارد، در زایمان طبیعی شما می توانید بلافاصله پس از تولد، کودکتان را در آغوش گرفته و شیردهی به او را آغاز کنید.
خطرات و عوارض زایمان طبیعی
یکی از دلایل ایجاد خطر در زایمان طبیعی، نامطلعی نسبت به شرایط زمان زایمان است. حتی اگر شما تجربه اولتان هم نباشد، نمی دانید این دفعه قرار است چقدر درد را تحمل کنید و یا چه شرایط جسمی برای شما و نوزادتان به وجود خواهد آمد. در بیشتر مواقع زایمان بدون خطر و با دردها و شرایط طبیعی انجام می گردد. اما در موارد نادر خطراتی مانند خونریزی شدید و یا مسائل بند ناف مثل پیچیدن بند ناف به دور گردن نوزاد و خفگی نوزاد در حین تولد، مادر و نوزاد را تهدید می نماید که قابل پیش بینی نیست.
البته باید به این نکته توجه داشته باشید که خطراتی مانند خونریزی شدید در همه انواع زایمان ممکن است اتفاق بیافتد و مختص زایمان طبیعی نیست. گاهی نیز به دلیل شرایط جنین یا شرایط جسمانی مادر در بین زایمان، پزشک دستور سزارین می دهد. اما افرادی که از نظر پزشکی بارداری کم خطری داشته اند، به راحتی و بدون ایجاد خطر می توانند از این روش استفاده نمایند.
موارد منع زایمان طبیعی
شما همواره نمی توانید روش زایمان را خودتان انتخاب کنید و گاهی به دلیل شرایط جسمانی شما و نوزادتان تنها روش انتخابی، روشی است که پزشک برای شما تجویز می نماید. در مواردی شما نمی توانید زایمان طبیعی داشته باشید. این موارد عبارت هستند از:
- سنتان بیشتر از 35 سال باشد.
- در حین بارداری از مواد مخدر استفاده نموده باشید.
- قبلا در قسمت رحم خود جراحی انجام داده باشید.
- سابقه بیماری های پزشکی مانند دیابت یا دیابت بارداری، پره اکالمپسی یا مسائل لخته شدن خون را داشته باشید.
- چند قلو حامله باشید. (در شرایط کاملا طبیعی و جوان بودن مادر زایمان چند قلوها نیز می تواند به صورت طبیعی انجام گردد.)
- در دوران بارداری خود، عوارضی مانند کاهش رشد جنین یا مسائل مربوط به جفت را تجربه نموده باشید.
روش های تسکین درد در هنگام زایمان طبیعی
در هنگام زایمان طبیعی پزشک یا ماما تا پایان زایمان همراه شما بوده و همه توصیه های لازم را به شما می نماید تا به بهترین نحو زایمان را انجام دهید. بنابراین نگران نباشید. شاید بهتر باشد از قبل خودتان نیز، نسبت به روش های تسکین درد در حین زایمان مطلع باشید تا بهتر یتوانید آن را مدیریت کنید. این روش ها عبارت هستند از:
- تکنیک های تنفسی در حین زایمان
- ماساژ
- دوش یا حمام آب گرم بسته به خدمات و شرایط مرکز پزشکی یا بیمارستانی که در آن هستید.
- پیدا کردن راحت ترین موقعیت برای زایمان خود (با تغییر حالت های بدنی خود مانند نشستن یا خوابیدن و …)
- تکنیک های حواس پرتی مانند موسیقی یا بازی های مورد علاقه
- استفاده از کمپرس آب گرم و سرد
- استفاده از توپ تولد
- استفاده از طب سوزنی در صورت امکان و توسط فرد با تجربه
- حمایت های عاطفی از طرف همسر یا پرستار
همچنین بهتر است چند روز قبل از زایمان خود، با پزشک و مامای خود در رابطه با احساسات و شرایطی که دارید صحبت کنید تا آن ها بتوانند با توصیه های مفیدشان، آرامش بیشتری به شما بدهند و در فرایند زایمان بیشتر یاریتان نمایند. تکنیک های مدیریت درد و آرامش را باید قبل از انجام زایمان در کلاس های آموزشی موجود برای زایمان طبیعی و به وسیله پزشکتان یاد بگیرید و آن ها را تمرین کنید.
تغییر زایمان طبیعی به سزارین در حین تولد نوزاد!
ممکن است شما در حین زایمان بیش از حد دچار درد شوید که غیر طبیعی باشد. در ابتدا شما می توانید قبل از اینکه سر کودک آغاز به بیرون آمدن از دهانه رحم و واژن بکند، از مسکن بهره ببرید اما در صورت شدید بودن بیش از حد درد، ممکن است پزشک دستور دهد که سزارین برایتان انجام گردد.
روش دیگری که امروزه بعضی پزشکان در صورت شدید شدن بیش از حد درد زایمان و قرار نگرفتن نوزاد در کانال زایمان انجام می دهند، استفاده از آمپول اپیدورال است که در قسمتی از نخاع تزریق می گردد و مانند یک مسکن قوی درد زایمان طبیعی را از بین می برد. هرچند اپیدورال نیز مانند داروهای بیهوشی عوارض جانبی دارد.
مقدار تزریق اپیدورال به شرایط مادر و نظر پزشک یا ماما بستگی دارد و پس از تزریق حدود 20 دقیقه طول می کشد تا روی درد اثر گذاشته و آن را از بین ببرد. تنها یک بار در هر زایمان می توان از تزریق اپیدورال استفاده کرد.
گاهی نیز پزشک با رضایت خود بیمار از داروی بی حسی برای بی حس کردن کمر به پایین استفاده می نماید. در این حالت کاملاً درد از بین رفته و عمل زایمان طبیعی توسط فشارهای ماما یا پزشک روی قسمت های تعیینی از شکم انجام می گردد.
نحوه بهبودی بعد از زایمان طبیعی
فرایند بهبودی بعد از زایمان طبیعی به شرایط زایمان، میزان خونریزی و شرایط جسمی مادر بستگی دارد. برای بیشتر خانم ها دوره نقاهت حدودا بین 6 الی 8 هفته طول می کشد. در این چند هفته مانند همه عمل های دیگر واژینال، شما احساس درد و کاهش فشار خون را تجربه خواهید کرد.
استراحت و مراقبت از خود و همچنین داشتن یک رژیم غذایی مقوی و مناسب بهترین روش ها برای بهبود سریع تر شما هستند. در صورت مشاهده علائم زیر بعد از زایمان باید سریعا به پزشک خودتان یا اورژانس مراجعه کنید:
- خونریزی شدید و مداوم واژن
- تب زیاد
- سرگیجه دائمی یا غش کردن
- سردرد های شدید که از بین نمی فرایند.
- ادرار دردناک
- درد و تورم در پاها
- درد شکمی شدید که رفع نمی گردد.
سخن آخر
با اینکه روش زایمان طبیعی برای بسیاری از افراد نگران نماینده است، اما در صورتی که از قبل خودتان را برای آن آماده کنید و تکنیک های مدیریت درد را تمرین کنید، می توانید به خوبی این کار را انجام داده و از مزایای آن بهره مند شوید.
پیشنهاد می کنیم حتما مطالب برای جلوگیری از زایمان زودرس چکار کنیم؟ و افسردگی بعد از زایمان؛ علت، علائم و راه های و درمان را نیز در انگیزه بخوانید.
منبع: مجله انگیزه