نمایشنامه های آسان؛ متناسب با امکانات مدارس و اجرا در کلاس - مجله افتخار

بهره گیری اصولی از این شناخت در برنامه ریزی های اوقات فراغت باعث تقویت روحی و بروز خلاقیت دانش آموزانی خواهد شد که شخصیت آنها در حال شکل گیری است و نسل آینده را برای تبدیل شدن به شهروندی آگاه و مسئولیت پذیر آماده می کند. این برنامه ریزی نه تنها توفیق فعالیت های آموزشی دانش آموزان را افزایش خواهد داد که بستر را برای ایجاد جامعه مطلوب آینده فراهم خواهد ساخت. در غیر این صورت و در صورت پرداختن صرف به علوم، آنان مجذوب تنوع علوم دنیای خواهند شد و شکاف عمیقی بین آنها و جامعه خودی به وجود خواهد آمد.

برنامه ریزی برای اوقات فراغت به هیچ وجه به معنی پُر کردن بی هدف وقت نیست؛ بلکه، در عین توجه به همه موارد یادشده، باید متوجه حفظ و توسعه فرهنگ ملی و ایجاد شرایط برای دستیابی به فرهنگی دنیای باشد؛ به صورتی که نه تنها فرهنگ ملی تحقیر نشود که موجبات مباهات افراد جامعه را فراهم آورد و به این پرسش که من کیستم؟ یا که می خواهم باشم؟ پاسخ دهد. تئاتر یکی از فعالیت های محبوب و مؤثر برای چنین برنامه ریزی ای است.

به استناد تاریخ نمایش، انسان از زمان اندیشیدن و جست وجو برای یافتن علت وقوع اتفاقات پیرامون خویش به نمایش نیز پرداخت. او به وجود نیروهای فراتر از توان محدود خود واقف شد و کوشید، به مدد نمایش، از فردیت خویش خارج شود و با حضور در تلاشی جمعی، اجتماع را به رسمیت بشناسد و از طریق نمایش ارزش ها و اهداف خود را تقویت کند. پس، نمایش را به امکانی برای آموختن و آموزش دادن بدل ساخت.

اما این ها همه قابلیت های نمایش نبود. آنچه نمایش برای آدمی به ارمغان آورد رسیدن به نوعی پالایش و زدودن کاستی ها و کژی های روحی و رفتاری بود. بعدها که در یونان از دل نمایش های اولیه تئاتر به وجود آمد، تزکیه نفس حاصل اصلی تئاتر شناخته شد. ارسطو، فیلسوف یونانی و نخستین منتقد هنر در دنیا، در کتاب فن شعر، حاصل تئاتر را رسیدن به کاتارسیس یا تزکیه نفس برشمرد. اهمیت تئاتر در یونان قرن پنجم پیش از میلاد بدان پایه بود که عالی ترین مقامات اجتماعی و دینی آتن مسئولیت جشنواره های مهم آتنی را بر عهده داشتند و بلندمرتبه ترین متفکران آن اجتماع در مقام نویسنده و کارگردان به تولید آثار عمیق و هوشمندانه پرداختند؛ آثاری که پس از گذشت قرن ها، هنوز در سراسر دنیا اجرا می شود.

نمایش و پس از آن تئاتر در طی زمان تغییر اساسی یافت؛ اما همواره اهداف مشترکی را پی می گرفت که عمده ترین آنها عبارت اند از:

- تلاش برای دانستن آنچه وجود دارد و دانش محدود بشر هنوز آن را کشف نکرده است.

- حضور در فعالیتی جمعی، بنا بر ضرورت های اعتقادی و معیشتی، برای جداسازی انسان از فردیت خودخواهانه و پیوند او به هستی، برای احترام نهادن به حقوق دیگران و شناسایی موقعیت فرد در اجتماع.

- آموزش ارزش های مورد توجه جوامع و تقویت روحیه احترام به اجتماع.

- تمیز راستی ها از ناراستی ها، با الگو قراردادن قهرمان به منظور اصلاح جامعه.

مجموعه 30جلدی نمایشنامه های آسان متناسب با امکانات مدارس و برای اجرا در کلاس آماده شده است. این مجموعه نتیجه تلاش های یازده ساله حسن دولت آبادی است. پنج جلد آن برای دوران ابتدایی، 15 جلد برای دوران راهنمایی و 10 جلد هم برای دوران دبیرستان تألیف شده است. نمایشنامه های آسان شامل 150 نمایشنامه است که در پایان هر یک از آنها دستورالعمل هایی در قالب طرح پیشنهادی برای کارگردان، تحلیل شخصیت ها برای کارگردان، گفت وگوی پیش از اجرا و کارگردانی عروسکی در اختیار دانش آموزان و دبیران قرار گرفته است. هدف این کتاب استفاده از هنر تئاتر برای اهداف آموزشی است؛ به همین منظور مضامینی چون دروغ نگفتن، تحمل کردن دیگران، تعامل با مردم، به خدا پناه بردن، اجتناب از گناه، استفاده از فرصت ها، ارزش دادن به سرزمین خود، عدم شیفتگی کاذب درباره دیگران و احترام به بزرگسالان در آنها مورد توجه قرار گرفته است.

حسن دولت آبادی، نویسنده این مجموعه نمایش نامه متولد سال 1335 در ساری است. او دارای مدرک لیسانس بازیگری و کارگردانی، کارشناسی ارشد تئاتر و درجه یک کارگردانی است. دولت آبادی که به نویسندگی، کارگردانی، تحقیق، تولیدکننده و بازی (تئاتر، مجموعه تلویزیونی و فیلم سینمایی) اشتغال دارد، نگارش بیش از 30 نمایشنامه و تألیف و انتشار 19 نمایش نامه از جمله مجموعه نمایشنامه های آسان ویژه مقاطع مختلف تحصیلی (مهد کودک تا دبیرستان) را در کارنامه هنری خود گنجانده است.