پیشنهادی برای بهبود کارآمدی و توانمندی کتابخانه های ایران - مجله افتخار

جهت دریافت خدمات اجرای طراحی پشت بام سنتی با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. روف گاردن و بام سبز با بهترین قیمت و بهترین کیفیت را از ما بخواهید.

حسین مسرّت در گفت وگو با خبرنگار خبرنگاران اظهار کرد: کتابخانه به عنوان فعّال ترین نهاد مطلعی رسانه در جامعه، روز به روز باید با گستردگی و دگرگونی بیشتری جوابگوی احتیاج خواستاران خود باشد و این دگرگونی هم باید از جنبه روزآمدی کتاب ها باشد و هم از جنبه دسترسی به نرم افزارهای جستجوی کتاب و مقاله و پژوهش که به یک تعبیری می توان تمامی این ها را ابزار نامید امّا مهم ترین رکن کتابخانه را باید دارا بودن نیروهای انسانی مطلع، علاقه مند، دلسوز و کتابشناس دانست که هم آشنا به شیوه کار و شیوه بهره وری از ابزارهای گفته شده باشند و هم خود نسبت به کتاب های مرجع و اطّلاع رسانی، اشراف کامل داشته و هم شناختی اجمالی از بعضی علوم روز داشته باشند.

این کتابدار برجسته اعلام کرد: بیشتر کتابخانه های ایران با توجّه به ساختاری که از دهه های گذشته دارند، متأسّفانه کمتر موفّق به جذب دانش آموختگان کتابداری شده اند و بیشتر نیروی انسانی آن، شامل افرادی است که از پی حادثه به آنجا پناه آمده اند و در پی انجام کاری اداری به هرگونه بوده اند و برای آنان تفاوتی نمی نموده که در کدام نهاد یا سازمان باشند و از این رو، نه تنها شناختی نسبت به شغل خود نداشته بلکه حتّی علاقه ای نیز نسبت بدان ندارند و چه بسا اگر سازمانی دیگر با حقوقی حتّی یکسان آن ها را جذب کند، بسیار خرسندترند زیرا به قول آنان؛ در کتابخانه ها حوصله شان سر می رود.

وی اضافه کرد: از این رو و با توجّه به شرایط موجود، دو پیشنهاد برای بهبود کارآمدی و توانمندی کتابخانه های ایران ارائه می گردد که نخستین آن در درازمدّت انجام خواهد گرفت و دوّمین می تواند با شتاب بیشتری عملی گردد؛ یکی به کارگیری یا استخدام دانش آموختگان کتابداری به ترتیب اولویت کارشناس ارشد، کارشناس و کاردان که در این زمینه و برای شتاب بیشتر نیز می توان با موافقت نهاد کتابخانه های عمومی کشور و همراهی بعضی سازمان های مرتبط شهرستانی مانند ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به انتقال این نیروها به بخش اداری و خالی کردن پست های سازمانی آنان اقدام کرد.

مسرت دومین پیشنهادش برای بهبود کارامدی کتابخانه های کشور را بنیان مراکز جامع اطّلاع رسانی در کتابخانه ها ذکر کرد و گفت: نهاد کتابخانه های عمومی هر استان می تواند با آنالیز ساختار جمعیّتی محل خود و سنجش علمی اعضای هر کتابخانه و بر حسب شمارگان کتاب ها و منابع موجود آن و تشخیص اهمیت آن کتابخانه، نسبت به بنیان اتاق، هسته یا مرکز جامع اطّلاع رسانی آن کتابخانه اقدام کند.

وی متذکر شد: در این زمینه می توان پس از به کارگیری دانش آموختگان کارشناسی ارشد یا حدّاقل کارشناسی کتابداری در هر کتابخانه به ویژه در کتابخانه های بزرگ و مهم هر شهر و انجام کار پرسشگری و گزینش، در باب علاقه و دقت آنان نسبت به شناخت مراجع و ابزارهای اطلاع رسانی با برنامه آموزش 10 تا 20 روزه، زیر نظر یکی از کتاب داران کتابشناس خبره با یکی از مراکز مهمّ فرهنگی و پژوهشی هر شهر اقدام کرد.

وی در رابطه با ساختار این مرکز جامع اطّلاع رسانی نیز گفت: این مرکز برای بنیان خود می باید دارای امکاناتی نظیر کتابدار مطلع و کتاب شناس، بخشی مستقل که بهتر است در کنار مخزن کتاب بوده تا دستیابی مراجعان بدان آسان باشد و تالار محقّقان که هم دارای کتب مرجع و دایرة المعارف و هم نشریّات روز باشد و هم مراجعین بتوانند فارغ از رفت و آمد تالارهای مطالعه عمومی و سر و صدای ایجاد شده، در محیطی ساکت و با نور کافی و فضای مورد احتیاج به تحقیق و مطالعه بپردازند، باشد.

مسرت در ادامه بیان نمود: البته می توان کتاب های مهمّ مرجع شامل فرهنگ ها، دایره المعارف ها و کتاب شناسی ها و همچنین کتاب های مهم مربوط به هر شهر شامل کتب تاریخ، جغرافیا، تذکره، فرهنگ عامّه، دیوان اشعار، زندگی نامه بزرگان، مشاهیر، علما و شاعران را نیز در این تالار جای داد ولی وجود امکاناتی مانندرایانه مجهّز به نرم افزارهای جدید و برنامه های روز با آخرین ویرایش، نرم افزارهای مهم مرجع و اطّلاع رسانی مانند نمایه، دهخدا، دُرج، فرهنگ فارسی، فرهنگ دو یا چند زبانه ، دایرة المعارف ها، اطلس ها و مجموعه اشعار، همین طور دستگاه های اسکن، چاپگر، زیراکس و رایتر، اینترنت پر سرعت، میزهای ویژه مطالعه یک نفره که دارای رف جای گذاری کتاب باشد، از الزامات چنین مرکزی است.

وی ضمن تاکید بر ضرورت ایجاد مرکز جامع اطّلاع رسانی کتابخانه ها، توضیح داد: با توجّه به نبود آشنایی و شناخت بیشتر پژوهشگران با شیوه های نوین دسترسی به اطّلاعات و کتاب های مرجع و شهرستانی و چگونگی بهره روی از کتاب های مرجع، وجود این مرکز در جنب کتابخانه های مهم بیش از بیش احتیاج می گردد.

این پژوهشگر مطرح یزدی در سرانجام نیز اهمّ وظایف کارشناس این مرکز را شامل هدایت مراجعان و پژوهشگران، هدایت دانشجویان کارشناسی تا دکتری برای دست یابی به منابع و مآخذ سرانجام نامه خود، معین کردن منابع تحقیق برای گروه های پژوهشی، راهنمای مراجعان جهت بهره وری از نرم افزارهای گوناگون رایانه ای و پیشگیری از اتلاف وقت و دوباره کاری پژوهشگران با معرّفی منابع واسطه و کتاب شناسی ها و مقاله شناسی ها، برشمرد.