چگونگی گذار به اتحادیه آسیایی، اتاق فکر گفتگوی همکاری آسیا

به گزارش مجله افتخار، خبرنگاران، گروه بین الملل- علی کاوسی نژاد: عیسی رضا زاده رئیس مرکز هماهنگی های فرهنگی گفتگوی همکاری آسیا (Asian Cooperation Dialogue) درگفتگو با خبرنگاران، به تشریح فعالیتهای گفتگوی همکاری آسیا و نیز چگونگی عضویت جمهوری اسلامی ایران در گفتگوی همکاری آسیا پرداخته که در ادامه می آید.

چگونگی گذار به اتحادیه آسیایی، اتاق فکر گفتگوی همکاری آسیا

با بلیط ارزان عمان از سفری عالی برای کسب آرامش لذت ببرید و با شهرهای زیبای صلاله و مسقط آشنا شوید.

*سازمان مصاحبهی همکاری آسیایی در چه سالی بوجود آمد و هدف از تشکیل این سازمان چه بود؟

رضا زاده: مصاحبهی همکاری آسیا، یک سازمان بین دولتی است که در 18 ژوئن 2002 (18 خرداد 1381) به منظور ارتقای همکاری آسیایی در سطح قاره ای تشکیل شد. ایده این نهاد، اولین بار توسط نخست وزیر تایلند در سی و چهارمین نشست وزاری امور خارجه کشورهای آ.سه.آن در سال 2001 مطرح و مورد بحث وآنالیز نهاده شد. ظرف چهار سال از پیدایش مجمع مذکور، تعداد کشورهای عضو از 18 به 32 کشور افزایش یافت به گونه ای که در مقطع فعلی این مجمع فراگیرترین تشکیلات فرامنطقه ای است که تقریباً تمام کشورهای آسیایی در آن عضویت دارند.

اهداف اصلی از شکل گیری این نهاد ارتقای همکاری های متقابل، شناسایی نقاط قوت و فرصت های مشترک در آسیا، ریشه کن کردن فقر، یاری به بهبود زندگی مردم، توسعه جامعه مبتنی بر دانش، بالا بردن و توانمند سازی جامعه و مردم آسیا، افزایش رقابت مالی آسیا در بازارجهانی، تقویت همکاری های منطقه ای، پیشگیری از بلایای طبیعی، استفاده منطقی از منابع طبیعی، تضمین توسعه پایدار، تکمیل چارچوب همکاری های موجود و در نهایت تبدیل قاره آسیا به یک جامعه آسیایی با توانایی برقراری ارتباط با بقیه جهان و یاری بیشتر برای رسیدن به صلح و رفاه متقابل در سراسر جهان است.

ایده نهایی 9 کشور اصلی و بنیانگذار سازمان، تبدیل مصاحبهی همکاری آسیا به جایگاهی برای تفاهم و تشریک مساعی در زمینه صلح، رسیدگی به چالش های موجود و پیدا کردن راهکار های مشترک به نفع مردم آسیا بود.

در حال حاضر سازمان مصاحبهی همکاری های آسیا با 33 عضو، فرا گیرترین تشکل در آسیا است. اعضای آن درحال حاضر کشورهای جمهوری اسلامی ایران، تایلند، چین، اندونزی، مالزی، ژاپن، کره جنوبی، لائوس، بنگلادش، سریلانکا، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، عربستان، کویت، قطر، عمان، امارات متحده عربی، بحرین، کامبوج، برونئی، مغولستان، بوتان، هند، پاکستان، سریلانکا، افغانستان، سوریه، میانمار، ویتنام، فیلیپین ،سنگاپور و ترکیه هستند.

سازمان مصاحبهی همکاری آسیا بر پایه مصاحبه شکل گرفته و سعی دارد تا فارغ از مباحثات و بعضاً مشاجرات سیاسی، راههای جدیدی را برای ایجاد همکاریهای منطقه ای مختلف با تمرکز بر مسائل توسعه ای و مالی شناسایی و تقویت نمایند. ریاست مجمع داوطلبانه بوده و دوره زمانی یک ساله دارد. دبیر خانه مجازی مجمع در بانکوک است. عالی ترین ارگان تصمیم گیری مجمع، اجلاس وزیران خارجه است که کویت می کوشد به سطح سران ارتقا بخشد. این سازمان از شروع کار خود تا کنون در دو زمینه مصاحبه و رایزنی با دیگر کشورهای عضو و اجرای پروژه های توسعه محور، فعالیت های خود را گسترش داده است.

در زمینه مصاحبه و مذاکرات قاره ای وزاری خارجه مجمع به طور سالانه تحولات و همکاری های منطقه ای و راه های افزایش و تحکیم وحدت آسیایی را آنالیز می نماید. در بخش اجرای پروژه های توسعه محور تا کنون 20 زمینه همکاری در خصوص موضوعات انرژی، کشاورزی، فن آوری اطلاعات، بیوتکنولوژی، آموزشی و فرهنگی از سوی کشورهای عضو تعریف، پیشنهاد و تصویب شده است و در هر بخش یکی از کشورهای عضو به عنوان مجری و مسئول طرح معین شده است.

*مصاحبهی همکاری آسیا چه برنامه هایی برای مصاحبه میان کشورهای آسیا دارد؟ چرا اساساً بر مصاحبه تاکید دارد؟

همانطور که می دانید در آسیا تشکلات فراوانی وجود دارد و از آن جمله می توان به شورای همکاری کشورهای فارسی زبان با عضویت سه کشور ایران ، افغانستان و تاجیکستان ، شورای همکاری کشورهای ترک زبان با عضویت چهار کشور ترکیه، قزاقستان، آذربایجان و قرقیزستان ، آ.سه. آن با عضویت هفت کشور ، سازمان همکاری شانگهای با حضور هشت کشور، سازمان اکو با عضویت 12 کشور و اتحادیه کشورهای حاشیه اقیانوس هند با عضویت 19 کشور اشاره نمود.

همانطور که قبلاً اشاره شد، سازمان مصاحبهی همکاری آسیا شامل 33 کشوراست.

مسئله ای که در تشکل های قبلی آسیایی وجود داشت آن بود که مصوبات آنها برای اجرایی شدن لازم بود که در مجلس کشورهای مورد نظر مورد بحث و گفتگو قرار میگرفت و سپس زمان نسبتا زیادی صرف تصویب و تخصیص بودجه آن میشد.

نخست وزیر وقت تایلند به عنوان طراح مصاحبهی همکاری آسیا دو شرط را برای تشکیل سازمان همکاری مصاحبهی آسیا مطرح نمود یکی اینکه سازمان و تشکلی که بوجود خواهد آمد سیاسی نباشد و مسایل و مناقشات مرزی را در همان سازمانهای موجود و قبلی خود حل و فصل نمایند و با یک تفکر مثبت و هم گرایانه بتوانند تشکل جدیدی را بوجود آورند. شرط دوم آن بود که اگر کشوری طرحی یا پروژه ای را مطرح نمود خود آن کشور مسئولیت اجرای آنرا به عهده گیرد. اهمیت این پیشنهاد آن بود که کشور پیشنهاد دهنده مسئول اجرای طرح باشد و از سویی کشور مورد نظربه عواقب و نتایج کار خود مطلع باشد.

*حضور جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری مصاحبهی آسیا از چه زمانی بود و ایران چه پیشنهاداتی را به این سازمان ارائه داشته است و کدامیک محقق شده است؟

عضویت جمهوری اسلامی ایران طی سومین اجلاس وزاری خارجه کشورهای عضو در تاریخ 20 ژوئن 2004 (31 خرداد 1383) در چین به تصویب رسید. جمهوری اسلامی ایران در دومین اجلاس گروه مطالعاتی (فروردین ماه 1387- سئول) با توجه به اهمیت و نقش مقوله فرهنگ در نزدیکی بین ملتها و ایجاد همبستگی بین کشورهای قاره آسیا، همچنین تنوع فرهنگی، نژادی، مذهبی و سطوح متفاوت مالی، اجتماعی و سیاسی پیشنهاد تصویب همکاریهای فرهنگی به عنوان پروژه بیستم را به مجمع مصاحبهی همکاری آسیا ارایه نمود. متعاقباً گزارش توجیهی تهیه و به تصویب نشست سوم گروه ارشد مطالعاتی رسید. در همین نشست جمهوری اسلامی ایران به عنوان پیشگام و مسئول پروژه و هند به عنوان همکار انتخاب شدند.

جمهوری اسلامی ایران در نهمین نشست مصاحبهی همکاری آسیا در تهران (17 و 18 آبان ماه 1389) پیشنهادات معینی را در زمینه همکاری های فرهنگی کشورهای عضو ارایه داد که مورد تصویب نهاده شد و مسئولیت برنامه هایی اجرایی آنرا به عهده گرفت.

لذا باید در بخش متولیان فرهنگی در داخل کشور اجماعی صورت می گرفت به همین دلیل ما با بخش های فرهنگی شهرداریها، صدا و سیما، سازمان تبلیغات اسلامی، خبرگزای ها و معاونت های تخصصی وزارت ارشاد مانند معاونت هنری و سینمایی جلسات مختلفی را برگزار کردیم و هریک از این ارگانها متولی یک طرح فرهنگی شدند.

معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد علاقه مندی خود را به راه اندازی یک خبرگزاری فرهنگی مصاحبهی همکاریهای آسیایی ابراز داشت و سازمان میراث فرهنگی طرحی را به عنوان فعالیتهای فرهنگی درمحدوده جاده ابریشم ارایه کرد. وزارت علوم نیز علاقه مندی خود را به راه اندازی اتاق مصاحبهی همکاری آسیایی در دانشگاهها ابراز کرد. از جمله پیشنهادات جمهوری اسلامی ایران می توان به این موارد اشاره نمود:

- تاسیسی مرکز مطالعات فرهنگی مجمع مصاحبهی همکاری های آسیا

- تاسیس کرسی های فرهنگی در دانشگاههای کشورهای عضو

- انجام پروژه های مطالعاتی در زمینه های فرهنگی و مردم شناسی و ایجاد شبکه ای از مردم شناسان کشورهای عضو

- تاسیس مرکز تحقیقات سینمایی آسیایی در ایران

- انتشار فصلنامه فرهنگی پژوهشی آسیایی به مدیریت جمهوری اسلامی ایران

- انتشار دایره المعارف بزرگ آسیا

-تاسیس پایگاه اطلاعاتی (وب سایت فرهنگی آسیا به مدیریت جمهوری اسلامی ایران)

- احیای فرهنگی جاده ابریشم

- برگزاری مراسم بزرگداشت خادمان فرهنگ آسیا

- تقویت برگزاری هفته های فرهنگی و هنری در سطح آسیا

- تبیین نقش برجسته زنان در فرهنگ آسیایی و معرفی فرهنگ آسیا به بچه ها

- تاسیس مرکز اسناد فرهنگی مجمع

- تقویت همکاریهای رسانه ای و برقراری ساز و کار به منظور تسهیل مبادلات رسانه ای

- تسهیل تبادل فیلم و سریال

- تاسیس اتاق فرهنگی در کشورهای عضو

- تاسیس خبرگزاری مشترک آسیایی

اولین نشست همکاری های فرهنگی مقامات ارشد مجمع مصاحبهی همکاری آسیا در روزهای 19 و 20 اردیبهشت سال 1390 با هدف برنامه ریزی، سیاست گذاری و معین خط مشی همکاری های فرهنگی میان کشورهای آسیایی به مدیریت معاون سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تهران برگزارشد. کشورهای شرکت نماینده در سه کمیته 1) سینما، تئاتر، رادیو و تلویزیون 2) پژوهش و انتشارات 3) مردم شناسی و تبادلات فرهنگی به بحث و آنالیز زمینه ها و طرح های همکاری فرهنگی پرداختند.

جمهوری اسلامی ایران پس از انتخاب به عنوان گزارشگر نشست، 16 پیشنهاد معین را در زمینه های فرهنگی مطرح نمود که مورد تایید کلی نمایندگان شرکت نماینده نهاده شد. با این حال نمایندگان کشورهای شرکت نماینده تصویب این طرح ها را به نشست بعدی مقامات ارشد آسیایی که قرار شد در دهلی نو برگزار گردد، موکول کردند.

دومین نشست فرهنگی مقامات ارشد سازمان مصاحبهی هماریهای آسیا در 31 فروردین و اول اردیبهشت ماه 1391 در دهلی نو برگزار گردید. دراین نشست کلیه 16 طرح پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران در خصوص همکاریهای فرهنگی اعضای مجمع که به صورت کتبی و نسبتاً مفصل تر ارایه شده بود، مورد بحث و آنالیز اعضا و موافقت کلی نهاده شد اما باردیگردر گزارش نهایی اعضای مجمع خواهان طرح های عملیاتی و اجرایی برنامه های فرهنگی از سوی جمهوری اسلامی ایران شدند و آن را موکول به ارایه جزئیات و طرح تفصیلی برنامه ها در نشست بعدی که قرار شد بار دیگر در تهران برگزار گردد نمودند. در این نشست دو موضوع دیگر چون جمع آوری اسناد فرهنگی کشورها و نقش زنان در ارتقای فرهنگ آسیایی اضافه شد.

سومین نشست مقامات ارشد سازمان مصاحبهی همکاری های آسیا در خصوص همکاری های فرهنگی در روزهای 17 و 18 اردیبهشت 1392 در سطح وزرای فرهنگ کشورهای عضو در تهران برگزار گردید. در این نشست 2 روزه که با صدور یک بیانیه 20 ماده ای به اتمام رسید، بار دیگر به نقش منحصر به فرد سازمان مصاحبهی همکاریهای آسیا به عنوان محلی برای گفتگو در گستره آسیا تاکید شد و مشترکات فرهنگی اساس محکمی برای درک متقابل و همکاری بین مردم و به نبال آن ایجاد ثبات و امنیت و توسعه تمدن بشری اعلام شد. در این بیانیه همچنین پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران برای میزبانی مرکز هماهنگی های فرهنگی در تهران به منظور حصول اطمینان از اجرای طرح های فرهنگی و پروژه های مشترک و بهبود روابط فرهنگی میان کشورهای عضو مورد تصویب نهاده شد. با این حال برنامه عملیاتی و اجرایی طرح هایی پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران که در دو نشست قبلی مطرح و سپس مورد بحث و آنالیز نهاده شده بود، در نشست سوم نیز ارایه نشد و اجلاس بدون رسیدن به نتیجه معینی تنها بار دیگر در بیانیه پایانی 16 پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران در زمینه های فرهنگی را تکرار کرد. نشست همچنین پیشنهاد کشورفیلیپین برای میزبانی اولین مراسم بزرگداشت گنجینه های بشری زنده آسیا را که قرار شد در اواخر مهر سال 1392 در مانیل برگزار گردد، مورد تصویب قرار داد. البته این برنامه هیچگاه توسط فیلیپین برگزارنشد.

ما با 33 سفارتخانه کشورهای مختلف ارتباط داریم تا آنها هر یک نماینده مورد نظر خود را به ما معرفی نمایند . ما تا به امروز با 6 سفیر کشورهای عضو دیدار نموده ایم و خوشبختانه آنها ضمن اعلام آمادگی جهت هر گونه همکاری با مرکز، از تشکیل مرکز و برنامه های آن بسیار استقبال نموده اند.

*از قرن 21 به عنوان قرن آسیا یاد می گردد اهمیت آسیا در چیست؟

آسیا از لحاظ نیروی انسانی بزرگترین قاره بشمار می رود. چین و هند با داشتن جمعیت میلیاردی داری بیشترین منبع نیروی کار انسانی هستند. آسیا از لحاظ منابع طبیعی غنی ترین ظرفیت را داراست، ازلحاظ اکولوژی منحصر به فرد است، از لحاظ ادیان و مذاهب از تنوع بسیاری برخوردار است. نژادها در آسیا متنوع و مختلف است. بعضاً این سوال وجود دارد که آیا یکسانی باعث وحدت بیشتر می گردد و یا تنوع نژادی باعث رقابت مثبت می گردد؟ لذا ازهرجهت که نگاه کنیم این منابع انسانی، منابع طبیعی، گستردگی جغرافیایی اهمیت آسیا را افزونتر می نماید و ازقرن 21 به قرن آسیا نام برده می گردد.

*مصاحبه میان کشورهای آسیا در چه زمینه هایی قابل توسعه و گسترش است؟

هر کشوری با توجه به قابلیت ها و صلاحیت های خود در حوزه موبوطه مسئولیت انجام پروژه یا طرحی را قبول نموده است. به طور مثال چین در زمینه کشاورزی، کره جنوبی در زمینه فن آوری اطلاعات، روسیه در حوزه محیط زیست و ایران حوزه فرهنگ و هنر را بدست گرفتند و وقتی ما نگاه می کنیم آسیای میانه و شبه قاره حوزه تمدنی ایران است. در هند ازموضوع عرفان و تصوف گرفته تا شخصیت سید علی همدانی همه از اشتراکات فرهنگی ایران با شبه قاره هند است.

پروژه سیاحت و گردشگری را کشور تایلند مطرح نموده است چون صنعت گردشگری نیز برای ایران قابل اهمیت است. معاونت گردشگری ریاست جمهوری اسلامی ایران قرار است در سال 2016 کنفرانس وزاری گردشگری سازمان مصاحبهی همکاری های آسیا را در ایران برگزار کند و این خود با حوزه فرهنگ مرتبط است. ترکیه، مالزی، اندونزی و تایلند در حوزه گردشگری فعال هستند. جدیداً طرحی بنام گردشگری حلال راه اندازی شده و چند همایش نیز در این رابطه در ترکیه، مالزی و حتی در تایلند نیز برگزارشده است. گردشگری در کشورهای آسیا دارای ظرفیت بالایی است و ما به دلیل اینکه در این زمینه سهم داریم می توانیم دراین زمینه همکاری خوبی با کشورهایی آسیایی داشته باشیم. ما در صدد هستیم کانون فیلم سازان آسیایی را درحوزه فرهنگی بوجود آوریم. در آسیا پنج کشور وجود دارند که بلوک فیلم سازی هستند مانند هند، چین، کره جنوبی، ژاپن و ایران. کشورهای آسیایی باید احتیاج به فراوری و فروش فیلم را بین کشورهای خود به وجود آورند.

از دیگر ایده های ما انتخاب شهروند فرهنگی مصاحبهی همکاریهای آسیا ازبین نخبگان کشورهای عضو است . از هر کشوری در حوزه های مختلف فرهنگ و هنر و ادب 10 شهروند انتخاب شوند و اگرجمع اینها به تعداد به 330 نفر برسند حداقل کاری که می توان برای این افراد منتخب انجام داد اینست که به آنها اجازه داده گردد بدون ویزا به کشورهای عضو سفر نمایند و این باعث می گردد این حد از نخبگان در کشورهای مورد نظر شناسایی شوند.

از سویی می توان کانون زنان حوزه مصاحبهی همکاری آسیا را راه اندازی کرد که در آن زنان 33 کشور آسیایی در سطح آکادمیک بتوانند با هم همکاری داشته باشند و این کانون زنان آسیا در حوزه های مختلف علمی به عنوان استاد مدعو در کشورهای آسیایی در دانشگاهها حضور داشته باشند. این کانون زنان آسیا می تواند ظرفیتی در حدود 700 نفررا در برگیرد و کشورهای آسیایی متعهد شوند در حوزه های مختلف استادان مدعو را از کشورهای عضو سازمان دعوت به همکاری نمایند.

از دیگر ایده هایی که در این سازمان می توان ارایه داد راه اندازی اتاق فکر مصاحبهی همکاری آسیا است که از هر کشوری فردی در سطح آکادمیک معرفی گردد که دارای قابلیت های خاصی باشد و بتواند ظرفیتهای کشور مورد نظر را بخوبی معرفی کند. با این روش می توان از ظرفیت های دانشگاهی کشورهای مختلف آسیایی مطلع شد. اگر ما بخواهیم مانند اتحادیه اروپا اتحادیه آسیا را بوجود آوریم می توانیم از همین اتاقهای فکر استفاده کنیم و این را در دستور 5 ساله سازمان قرار دهیم. اعضای این اتاق فکر می توانند مسائل و مسایل را نقد و آنالیز نمایند و راهکارهای لازم را در این زمینه ارایه دهند.

اجلاس وزاری خارجه سازمان مصاحبهی همکاری آسیا سه ماهه اول سال 2016 در ماه مارس یا آوریل در تایلند برگزار خواهد شد. اجلاس سران سازمان هر دو سال یکبار تشکیل می گردد. در سال 2014 در کویت برگزار گردید و در اواخر 2016 در تایلند برگزار خواهد شد.

اجلاس سران در سال 2018 در تهران و به میزبانی جمهوری اسلامی ایران برگزار خوهد شد. در اجلاسی که در کویت برگزار گردید این کشور خواهانتشکیل دبیرخانه دایمی به مرکزیت کویت شد اما این طرح پذیرفته نشد و در حال حاضر فقط یک دبیر خانه موقت وجود دارد و در اجلاس سران در آینده در این مورد تصمیم گیری خواهد شد. در بخش سران درباره پروژه های کلان مصاحبه صورت می گیرد و در یک رده پایین تر از آن درباره اعتبارات اختصاص داده شده مصاحبه صورت می گیرد و این اجلاس معمولاً سالانه برگزار می گردد و پروژه ها در سطح وزرای کشورهای عضو سازمان انجام می گردد.

اجلاس وزرای متولیان اجرای پروژه ها نیز جداگانه برگزار می گردد و ایران که متولی اجرای پروژه فرهنگ و هنراست از سال 1392 تا حال اجلاسی برگزار ننموده است. وزارت فرهنگ و ارشاد جمهوری اسلامی ایران سعی دارد تا این اجلاس را در سال 2016 برگزار کند.

منبع: خبرگزاری مهر
انتشار: 26 اسفند 1398 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: persianproud.ir شناسه مطلب: 748

به "چگونگی گذار به اتحادیه آسیایی، اتاق فکر گفتگوی همکاری آسیا" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "چگونگی گذار به اتحادیه آسیایی، اتاق فکر گفتگوی همکاری آسیا"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید