بحران آب چقدر جدی است؟ - مجله افتخار

به گزارش ایسنا، 1401 - 1400، هم چنان 10 استان کشور شاهد کاهش بارندگی نسبت به مدت مشابه سال قبل هستند و شرایط آبی این استان ها حتی نسبت به سال گذشته وخیم تر نیز شده است.

جدا از شک و تردیدی که در تداوم بارندگی های اخیر وجود دارد، به واسطه تبعات کم بارانی شدید در سال آبی گذشته، فعلا شرایط آبی بسیاری از سدهای کشور نامساعد است و این موضوع در حوضه آبریز سدهای تهران در نیم قرن اخیر بی سابقه بوده است.

طبق آنچه مسوولان آبی اعلام کردند، نباید تصور گردد که بعد از چند روز بارندگی بی درنگ مشکل کم آبی استان تهران حل شده و دیگر نیازی به مدیریت مصرف نیست؛ چرا که کاهش ذخایر و منابع آبی در سال آبی گذشته بی سابقه بوده است و ما با این کاهش ها وارد سال آبی نو شدیم.

بعلاوه طبق اعلام مسوولان هواشناسی اکنون با ناهنجاری مثبت دما در کشور روبرو هستیم؛ بدین معنا که دما در بسیاری از منطقه ها بیش از حد معمول و طبیعی است و به طور کلی از ابتدای سال آبیِ نو تا به امروز، دمای میانه کشور بیش از معمول بوده است.

بر اساس گزارش های رسمی، میانگین دمای سالانه در کشور در 10 سال اخیر تا 2 درجه سانتی گراد بیش تر از میانه 10ساله در پنج دهه قبل است. در بهار و زمستان سال گذشته دمای میانه کشور حدود 2 تا 3 درجه سانتی گراد بیش از میانگین بلندمدت بود و در بعضی منطقه ها مانند شمال غرب کشور، افزایش دما بین 3 تا 6 درجه سانتی گراد بود.

کمی بارندگی باید ذیل تغییر اقلیم دیده گردد

حسین اینانلو - کارشناس ارشد اقلیم شناسی در همین باره گفت: کمی بارندگی در ایران که در سال های اخیر مشاهده می کنیم نباید ذیل مفهوم خشک سالی تعریف گردد، چون خشک سالی امری طبیعی است که به صورت دوره ای در طبیعت ایران رخ می داد و اقلیم و بارندگی به حالت عادی بازمی گشت، ولی کمی بارندگی که در سال های اخیر می بینیم باید ذیل تغییر اقلیم دیده گردد و در تغییر اقلیم بازگشت به حالت عادی نداریم.

به گفته وی، اقلیم یا آب وهوا فقط بارندگی نیست و شامل بارندگی، دما و وزش باد است و هر یک زیرمجموعه خاص خود را دارند، وقتی از بارندگی سخن می گوییم، اندازه بارندگی، نوع بارش، رژیم بارندگی و بارش های حداکثری و حداقلی در طول سال مطالعه می گردد.

این کارشناس ارشد اقلیم شناسی اظهار کرد: گرچه خشک سالی در ایران یک واقعیت اقلیمی است، اما افزایش جمعیت، تغییرات آب و هوایی و کاهش بارندگی، توسعه ناموزون صنعتی، کشاورزی نادرست و سایر عوامل نظیر توسعه ناپایدار شهرها از دلایلی هستند که باعث تشدید آن شده اند.

اینانلو گفت: در حالی که اندازه بارندگی در 20 سال گذشته 20درصد کاهش یافته است، افزایش دما، کاهش سرانه آب تنوپذیر (در چهار دهه گذشته از 3857مترمکعب به ازای هر نفر، به 1294مترمکعب به ازای هر نفر)، افت شدید سفره های آب زیرزمینی کشور و کاهش کیفیت منابع آبی موجب شده است تا با پدیده کمبود انباشته منابع آبی در کشور روبرو شویم.

اوضاع در تهران چگونه است؟

در این میان، تهران به واسطه شرایط خاص سیاسی و جغرافیایی، اقلیم نیمه خشک و دور بودنش از رودخانه های پرآب بیش تر در معرض کمبود انباشه آب واقع شده است. به گفته کارشناسان تاثیر بارندگی های اخیر بر افزایش ذخیره سدهای تامین کننده آب شرب تهران را بسیار اندک بوده، به گونه ای که ورودی آب به سدهای تهران با کاهش 34 درصدی از ابتدای سال آبی در مقایسه با سال آبی گذشته روبرو است.

این اندازه بارندگی تنها دو درصد از سال پیش بیش تر بوده، سال گذشته 168 میلی متر و سال جاری 170 میلی متر بارش داشتیم. در صورتی که کاهش 41 درصدی در ذخایر آب تهران هم چنان ثابت و 267 میلیون مترمکعب از آب پشت سدها، نسبت به سال گذشته کم تر شده است.

در این میان بختیاری - مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران گفته است که برای فصل زمستان سناریوهای مختلفی مطرح است و با قطعیت نمی توان صحبت کرد، اما ما در هرحال همیشه بدترین سناریو را در نظر می گیریم، چون مصرف تهران بالا و اندازه بارش کم است، بنابراین نمی توان ریسک کرد.

او صرفه جویی، کنترل فشار و برخورد با مشترکان پرمصرف از جمله سناریوهای پیش بینی شده برای روبروه با شدت یافتن کم آبی پاییز مرکز عنوان نموده است.

به اعتقاد کارشناسان، حال با توجه به فرایند مانایی دمای هوا و تغییرات اقلیم چاره ای جز ایجاد سازگاری با منابع موجود و کم آبی نداریم و بهتر است سبک زندگی و مصرف خود را با کم آبی تطبیق دهیم و همیشه به یاد داشته باشیم که کم آبی فصل نمی شناسد.