سهم 7.9 درصدی ایران از مجموع صادرات فرش دستباف در دنیا - مجله افتخار

به گزارش ایرنا، همه ساله بیش از 95 کشور در تعرفه 5701 (فرش دستباف اعم از پشمی، ابریشمی و گبه) تجارت داشته اند که از بین آنها فقط هشت کشور ایران، هند، پاکستان، نپال، ترکیه، چین، افغانستان و مصر هم زمان در زمینه های فراوری و صادرات فرش دستباف فعالیت داشته اند.

در حالی که مجموع صادرات فرش دستباف در دنیا در سال 2016 به بیش از یک میلیارد و 459 میلیون دلار رسیده بود، این آمار در سال های اخیر همیشه با کاهش روبرو شده است.

در سال 2019، جمهوری اسلامی ایران سهم 7.9 درصدی از مجموع صادرات فرش دستباف را به خود اختصاص داد. در این سال هندی ها با 31.7 درصد و مصر با 18.2 درصد، سهم بالاتری نسبت به ایران در بازارهای دنیای به خود اختصاص دادند و پس از کشورمان، کشورهای نپال با 6.5 درصد، پاکستان با 6.2 درصد، ترکیه با 4.7 درصد و چین با 3.8 درصد قرار دارند.

صادرات سال 99

مطابق آخرین آمارهای منتشره گمرک جمهوری اسلامی ایران، در 9 ماهه سال 99 حدود دو میلیون و 764 هزار و 900 تن فرش دستباف به ارزش 52 میلیون و 400 هزار دلار صادر شد.

این آمار در مقایسه با مدت مشابه سال 98، رشد 16.4 درصدی وزنی و افت 4.9 درصدی از نظر ارزش ارزشی داشته است.

به گفته فرح ناز رافع رئیس مرکز ملی فرش ایران، دلیل اصلی این مساله، لزوم برطرف تعهدات ارزی از سوی صادرکنندگان بود.

رئیس مرکز ملی فرش ایران در گفت وگو با ایرنا اعلام نمود: به دستور وزیر صنعت، معدن و تجارت، مقرر شد برطرف تعهد ارزی برای صادرکنندگان فرش دستباف به یک سال تغییر کند، هر چند معتقدیم فرش ایرانی میراث کهن کشور ما است و موضوع تعهد ارزی نباید برای آن مصداق داشته باشد.

راه اندازی خانه های فرش

وی اضافه کرد: جمهوری اسلامی ایران نه فقط افزایش صادرات، بلکه هدف اصلی مدیریت دنیا در این عرصه را دنبال می نماید تا از این طریق به فرهنگ سازی بپردازد.

رافع گفت: این مهم به وسیله حضور در نمایشگاه ها و حراج های بین المللی، بازاریابی، اعزام هیات های تجاری و راه اندازی خانه های فرش دنبال می گردد.

وی بیان داشت: اکنون در کشورهای چین، امارات، روسیه، ایتالیا و فرانسه به دنبال راه اندازی خانه های فرش هستیم.

رئیس مرکز ملی فرش ایران ادامه داد: علاوه بر آموزش افرادی برای معرفی فرش دستباف ایرانی در این خانه ها، دانش آموزان نمونه و نفرات برتر المپیادهای فرش نیز به این خانه ها اعزام خواهند شد تا به تشریح و بیان طرح ها، نقشه ها و داستان های فرش های ایرانی بپردازند.

وی اعلام نمود: در همین پیوند، استارتاپ هایی به منظور بازاریابی، بازارسازی و خلق ارزش در جامعه هدف شکل گرفته و مدیران متخصص فروش بازاریابی تربیت می شوند.

رافع با اشاره به ظرفیت ها و قابلیت های بالای بازار چین، توضیح داد: اکنون همه تم ها، نقاشی ها و اسطوره های این کشور شناسایی شده اند تا در این راستا به فراوری فرش بپردازیم.

توسعه پایانه های صادراتی

وی به راه اندازی نخستین پایانه تخصصی صادرات در استان زنجان به صورت پایلوت و آزمایشی اشاره نمود و گفت: دومین پایانه صادراتی که عنوان دهکده دنیای فرش را نیز با خود یدک خواهد کشید، در محل فرودگاه بین المللی امام خمینی(ره) و پس از آن سایر پایانه های صادراتی در اصفهان، شیراز و آذربایجان شرقی راه اندازی خواهند شد.

این مقام مسوول، راه اندازی گمرکات تخصصی فرش دستباف، آموزش و توانمندسازی کارشناسان تخصصی در گمرک و از همه مهمتر ایجاد بستر مناسب برای آشتی دادن جوانان با فرش دستباف را دیگر برنامه های مهم برای توسعه صادرات در این حوزه برشمرد.

آمار فراوری فرش دستباف

مطابق آمارها، در 10 ماهه سال 99 بیش از یک میلیون و 869 هزار و 403 متر مربع فرش دستباف در کشور فراوری شد. این آمار در هم سنجی با سال 98 (فراوری یک میلیون و 231 هزار و 321 متر مربع) رشد 34 درصدی داشته است.

42 درصد از فراوریات یاد شده در 10 ماهه 99 مربوط به فرش های دستباف تجاری 25 تا 45 رج، 19 درصد فرش درشت باف، 16 درصد فرش های ظریف و کرک، 9 درصد تابلو فرش، هشت درصد گبه و 6 درصد فرش تمام ابریشم بوده است.

فعالان عرصه فرش دستباف

برپایه این گزارش، از بین بیش از دو میلیون نفر شاغلان حوزه فرش دستباف، 60 درصد آنان را قالی بافان مستمر، 31 درصد آنان را قالی بافان غیر مستمر (فصلی) و 9 درصد دیگر را مشاغل جانبی حوزه فرش دستباف تشکیل می دهند.

در سال 99 تعداد 10 هزار و 140 واحد فراوری فرش دستباف در کشور فعال بودند که مشتمل بر هفت هزار و 256 واحد غیر متمرکز قالی بافی، دو هزار و 787 کارگاه متمرکز قالی بافی و 97 مجتمع عظیم قالی بافی بود.

همچنین از مجموع 191 هزار و 545 نفر شاغل در 12 هزار و 625 واحد فراوریی و توزیعی مرتبط، 6 هزار و 629 نفر در بخش فرش فروشی، دو هزار و 491 نفر در قالی شویی، یک هزار و 68 نفر در فروش مواد اولیه، 898 نفر در بخش فروش دار و ابزار، 355 نفر در بخش رنگرزی، 478 نفر در بخش طراحی فرش و 706 نفر در بخش رفوگری، پرداخت و بازسازی فعالند.

تا سال 99 تعداد بیمه شدگان تامین اجتماعی در فرش دستباف به بیش از 261 هزار نفر رسید، اما برای سال 1400 پیش بینی شده تا این آمار رشد 20 درصد داشته باشد، یعنی به تعداد 313 هزار نفر افزایش یابد که به همین منظور یک هزار و 500 میلیارد تومان تخصیص خواهد یافت.

همچنین در مجموع پنج هزار و 899 نفر در 19 دانشگاه و 115 هنرستان در سطح 19 استان کشور در رشته فرش مشغول به تحصیل هستند که دو هزار و 539 نفر آنان را دانشجویان و سه هزار و 360 نفر آنان را هنرجویان هنرستان های فرش تشکیل می دهند.