فروش 18 میلیاردی نمایشگاه مجازی کتاب، احتمال تمدید نمایشگاه وجود دارد - مجله افتخار

به گزارش گروه فرهنگی خبرنگاران، تنها یک روز دیگر به پایان نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران در صورت عدم تمدید باقی مانده است، نمایشگاهی که بنا به گفته مدیرانش و البته ناشران از استقبال قابل توجهی برخوردار بوده است. نمایشگاهی که از همان روز نخست با مسائل زیرساختی روبرو شد و در نهایت منجر به از دسترس خارج شدن سایت نمایشگاه شد.

نقدها بسکمک از سوی ناشران، اهالی رسانه و مردم در شبکه های مجازی به این نمایشگاه، سایت آن و ایرادات وارده مطرح است، نقدهای که برخی از آن ها حالا در پنجمین روز از برپایی به طور کامل برطرف شده و برخی دیگر همچنان پاربرجاست. اگر از نبود زیرساخت های لازم برای برگزاری نمایشگاه مجازی در کشور بگذریم باید گفت که صرفا برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب در ایران برای نخستین بار تجربه جالب توجهی بوده است و در وهله اول نشان داد که مردم هنوز می خوانند و با کتاب قهر نیستند، بعد دیگر ماجرا که نبود شبکه توزیع قدرتمند در کشور را بیشتر به رخ می کوبد، پراکندگی جغرافیایی خریداران کتاب از این نمایشگاه است. این موضوع تعجب ناشران را نیز واداشته است که چگونه مخاطبی از دور افتاده ترین نقاط مرزی ایران کتابش را خریداری کرده است.

حسین صفری، معاون اقتصاد و فرهنگ خانه کتاب و ادبیات ایران، درباره این پراکندگی جغرافیایی خرید می گوید که طبق آمار های پست، از 810 نقطه روستایی دورافتاده کتاب خریداری شده است و این یعنی نزدیک شدن به عدالت فرهنگی. مشروح گفتگویی با صفری در آستانه اتمام نمایشگاه مجازی کتاب، به توضیح ذیل است:

آقای صفری حالا که یک روز به پایان زمان رسمی نمایشگاه مانده است، احتمال تمدید وجود دارد یا خیر؟

نمایشگاه مجازی کتاب تهران اگرچه جایگزین نمایشگاه کتاب تهران نیست،، اما ما مانند سابق با دستگاه ها و نهاد هایی در برپایی آن همکاری داریم، از بانک صادرات گرفته تا پست، سازمان زیباسازی و ... برای تمدید نمایشگاه باید با این نهاد ها نیز هماهنگی لازم صورت گیرد.

ناشران نیز درخواست های متعددی برای تمدید نمایشگاه داشتند و به نظر می ر سد حداقل برای ساعت هایی که سایت کند بود و از دسترس خارج شد باید این تمدید انتجام شود، نهایتا تمدید شدن یا نشدن نمایشگاه مجاز کتاب تهران تا ساعت 19 امروز رسما اعلام خواهد شد.

جدیدترین آمار خرید اجرا شده چه میزان بوده است؟

تا امروز صبح ساعت 10 بالغ بر 18 میلیارد و 800 میلیون تومان از نخستین نمایشگاه مجازی کتاب خریداری شده است.

طی روز های اخیر صحبت های فراوانی مبنی بر چرایی از دسترس خارج شدن سایت نمایشگاه مطرح شده است،، اما به نظر می رسد اینکه بگوییم هجوم مردم به سایت در همان ساعات اولیه موجب کندی و از دسترس خارج شدن بوده است بی انصافانه است، اینظور نیست؟

سایت نمایشگاه مجازی کتاب تهران به 7 سامانه اصلی دیگر نیز متصل است، سامانه پست، سامانه اطلاعات خانه کتاب، ناشران، بانک، ثبت احوال و شامانه شابک. از ساعات 8 و 30 دقیقه روز اول بهمن ماه درخواست هایی برای ورود به سایت مطرح شد ناشران نیز روی سامانه بودند تا آثارشان را بروز کنند، از ساعت 9 نیز مردم به طور جدی به سایت مراجعه کردند. همه این موارد حجم ترافیک سایت را بالا برد و این نیاز وجود داشت که ما سرور ها را افزایش داده و ارتقای فنی داشته باشیم تا سایت تعطیل نشود، با کند شدن جست وجو ها در سایت عملاً از ساعت 17 همان روز نخست سایت را از دسترس خارج کردیم تا همکاران بتوانند تقویت و ارتقا را انجام دهند.

طبق گفته آقای دهفانکار مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران سایت امکان بازدید 5 میلیون نفر را باید داشته باشد، پس چرا با بازدید چند ده هزار نفر چنین اتفاقی رخ داده است؟

بله، سایت این توانایی را دارد،، اما همانطور که گفتم سایت به سامانه های مختلفی وصل است، این سامانه ها هم باید این کشش را می داشتند. به هر حال سایت تقویت شد و امیدواریم تا پایان نمایشگاه شرایط خوبی داشته باشد.

حساب واسط سودی برای خانه کتاب و ادبیات ندارد

یکی از نقدهای که به نمایشگاه وارد شده این است که چرا سرمایه ناشران باید 15 روز در یک حساب واسط بماند و بعد از 15 روز این مبالغ به حساب آن ها واریز شود؟ آیا نمی شد راه چاره دیگری برای این موضوع برگزید؟

اول اجازه دهید نکته ای را بگویم و ان اینکه این حساب واسط که به نام خانه کتاب و ادبیات ایران است، حسابی نیست که سود به آن تعلق بگیرد. ما طبق آیین نامه عمل کردیم و عمده مارکت های مجازی همچون دیجی کالا نیز زمانی را می گذارند که کالا به دست مشتریان برسد و پس از دریافت کالا هزنیه کالا را به حساب فروشنده واریز می کنند. ما با احتساب رسیدن محموله ها به دورترین نقطه مدت زمان 15 روز را در نظر گرفتیم تا اگر اعتراضی وجود داشت مبنی بر اینکه کتاب اشتباهی ارسال شده، مخدوش است یا ... حقی از مشتری ضایع نشود. به محض اینکه خریدار بسته را تحویل بگیرد، پست اعلام قبولی می کند و وجه کتاب به حساب ناشر واریز می شود.

با وجود اینکه 5 روز از نمایشگاه 6 روزه می گذرد، هنوز بسکمک از ناشران از مسائل جست وجو انتقاد می کنند، اینکه صفحات برخی ناشران نشان داده نمی شود، برخی کتاب ها دو قیمتی هستند و ... این موضوعات کی قرار است حل شود؟

اکنون بالای 70 درصد این مسائل حل شده است، مسائل جست وجو ها به طور کامل برطرف شده است، اما باید در نظر داشت که اولین ها همواره دچار نقص نیز هستند، هم برای مجموعه ما هم برای مجموعه های دیگر.

تجربه برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب نشان داده که مردم با کتاب و کتابخوانی قهر نیستند پس حداقل انتظار این است که در مدت زمان 6 تا 8 ماهی که برای برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب فرصت بوده است، مردم هنوز با چنین مسائلی روبرو باشند.

ببنید، مشکل اصلی اینجاست که منتقدان همواره می گویند یکسال وقت داشتید، نه چنین نبوده است، از 21 شهریور ماه به ما رسما اعلام کردند که نمایشگاه کتاب برگزار نمی شود و باید برای نمایشگاه مجازی برنامه ریزی هایتان را شروع کنید، ما در همین مدت زمان اندک تلاش کردیم که مسائل را برطرف کرده و جهت را هموار کنیم. همکاران ما شبانه روزی تلاش کردند، اما برخی نقدها بسیار غیرمنصفانه است.

درباره بعد دیگر سؤالتان نیز باید بگویم که بله مردم نشان دادند که از کتاب و کتابخوانی دور نیستند، ما از 810 نقطه روستایی دور افتاده در کشور خریدار کتاب داشته ایم این موضوعات نشان می دهد که لازم است توزیع کتاب در کشور روان تر شود. اما نمایشگاه مجازی مزیت های دیگری نیز داشته است، بسکمک طبق خوداظهاری که انجام داده اند، برای اولین بار از نمایشگاه کتاب خریداری کرده اند، ناشرانی هستند که بعد از سال ها پا به نمایشگاه گذاشته و غرفه گرفته اند. از برخی شهر ها خرید هایی اجرا شده است که تا به امروز حتی اسم این شهر ها را نشنیده ایم.

یکی از ایراداتی که می توان به شیوه ارسال کتاب ها گرفت این است که اگر یک خریدار 5 کتاب از 5 ناشر مختلف خریداری کند، باید 5 بسته پستی برای او تهیه شود در حالی که می شد با راه چارهی همه این کتاب ها در یک بسته ارسال شود، اینگونه هم در هزنیه های پستی، هم در هزینه های ناشر برای تهیه کارتن ها و بسته های پستی و هم در هزنیه های نیروی انسانی صرفه جویی می شد. چرا چنین روندی را اتخاذ نکردید؟

ما چهار مدل را برای ارسال بسته ها پیش بینی کردیم، یک مدل این بود که به مانند نمایشگاه کتاب تهران یک انبار یا غرفه فیزیکی در اختیار ناشر قرار دهیم که به محض ثبت سفارش کتاب به آنجا ارسال شود، اینگونه خیالمان راحت بود که بسته ها تجمیع می شود و پست نیز برای یک ادری بسته تجمیعی ارسال می کرد نه چندین بسته،، اما به دلیل شرایط کرونا و نیروی انسانی درگیر در این روش این طرح که نیاز به هزینه بالا و لجستیک عظیم داشت رد شد.

طرح دوم این بود که ما ثبت سفارش بگیریم، سایت را باز کنیم؛ بعد در فضایی کتاب ها جمع شود و بعد از نمایشگاه ارسال ها انجام شود که این طرح نیز با روح نمایشگاه مجازی در تضاد بود و عملاً یک ماه طول می کشید که بسته ها به دست خریدار برسد.

طرح سوم نیز این بود که ما فقط نمایشگاه کتاب داشته باشیم و از فروش چشم پوشی کنیم که، چون طرح برگزاری نمایشگاه مجازی یک طرح حمایتی بود، چنین چیزی امکان نداشت؛ بنابراین طرح چهارم که همین طرح اجرایی کنونی است را برگزیدیم چرا که این مدل مشارکت بالای ناشران و سرعت عمل مناسبی داشت.

استفاده 43 هزار و 276 نفر از بن کارت های دانشجویی و طلاب

آماری هم از بن کارت های نقد شده بفرمایید، تا به امروز چه میزان از اعتبار یارانه در نظر گرفته شده خرج شده است؟

تا این لحظه 43 هزار و 376 نفر بااستفاده از بن کارت ها خرید کرده اند، این بن کارت ها بین 100 تا 200 ومان شارژ شده است که ممکن است فردی همه مبلغ را خرید کرده باشد و یا بخشی از آن را. در مجموع بالغ بر 128 هزار نفر برای بن کارت های دانشجویی، طلاب، اساتید و... ثبت نام کرده بودند.

هزینه برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تهران چقدر بوده است؟ کمی هم درباره هزینه طراحی سایت و اینکه چگونه طراحی سایت واگذار شده توضیح دهید.

درباره هزینه های اجرا شده و... قرار است آقای دهقانکار پس از اتمام نمایشگاه مفصل توضیح دهند.

نمایشگاه مجازی می تواند پسوند نمایشگاه کتاب تهران باشد

فارغ از اینکه نمایشگاه کتاب تهران سال آینده برگزار شود یا خیر، آیا نمایشگاه مجازی کتاب تهران ظرفیت برگزاری دوباره را دارد؟

این طرح طرح حمایتی وزارت ارشاد است، میتواند در اوضاع کرونایی کمک کننده باشد، اگر طرح کامل تر شود، نظر شخصی من این است که می تواند به عنوان پسوند مجازی نمایشگاه کتاب تهران مطرح باشد و به صورت همزمان با نمایشگاه کتاب تهران برگزار شود.