مراقبت های لازم بعد از دوران بارداری چیست؟ - مجله افتخار

6ساعتِ اول پس از زایمان، مهمترین و خطرناکترین زمان برای مادر میباشد. در این مراقبتها کنترل میزان خونریزی و علایم حیاتی مادر(فشارخون،دمای بدن، نبض و تنفس) اهمیت زیادی دارد.ارایه این مراقبت ها به عهده پزشک یا ماما می باشد. سایر مراقبتهای ضروری برای مادر، موارد ذکر شده در زیر هستند.

تغذیه مناسب و لازم بعد از زایمان:

رژیم غذایی مادران شیرده بعداز زایمان در مقایسه با غذای زنان باردار احتیاج به کالری و پروتئین بیشتری دارد. زیراباید پروتئین و کلسیم و سایر موادی که مادر در اثر شیردهی از دست می دهد تامین شود.در ضمنً برای جلوگیری از کم خونی و کمبود ویتامین ها مصرف روزانه یک قرص آهن و یک قرصمولتی ویتامین تا سه ماه پس از زایمان برای مادر تجویز می شود .

مادارنشیر ده، بهتر است در زمان شیردهی از مصرف غذاهای نفاخ و حساسیت زا مثل گوجه فرنگی،پیاز، کلم، شکلات و ادویه جات خودداری کنند .

مراقبتاز نوک پستان در حین شیر دهی:

بعد از زایمان تغذیه نوزاد با شیر مادر بسیار اهمیت دارد. زیرا شیر مادر علاوه بر مزایایزیادی که دارد، احتیاجات تغذیه ای نوزاد را در 4 تا 6 ماه اول زندگی رفع می نماید.برای تغذیه نوزاد با شیر مادر، ضروری است مراقبت مناسب از پستان مادر بعمل آید. بدینمنظور خانم شیرده باید نوک پستان را کاملاً تمیز نگه دارد .

البتهشستن نوک پستان در هر بار تغذیه نوزاد و همچنین استفاده از صابون توصیه نمی شود. فقطکافی است خانم های شیرده پستان های خود را یک بار در روز شسته و اجازه دهند تا در معرضهوا خشک شود. دربعضی از مادران شیرده به دلیل شرایط نادرست شیردهی و درحالتی که شیرخوار به قدر کافیاز هاله پستان را در دهان قرار نداده و فقط نوک پستان را می مکد، نوک پستان زخم می شود.مادر می تواند برای یاری به بهبود زخم یا شقاق نوک پستان، بعد از تغذیه نوزاد یک قطرهاز شیرخود را روی نوک و هاله پستان قرار دهد .

درروزهای اول بعد از زایمان که شیر در پستان ها ترشح می شود، پستان پرشیر، عظیم، سفتو احتمالاً دردناک می شود. در این حالت نوزاد نمی تواند نوک پستان و هاله آن را دردهان خود قرارداده و به اندازه کافی شیربخورد، در چنین مواردی تخلیه شیر از پستان باعثنرم شدن آن می شود. بهترین اقدام مکیدن قوی شیرخوار است. بدین منظور مادر باید با یکحوله تمیز و گرم پستان خود را کمپرس کند یا دوش آبگرم بگیرد و پس از از ماساژ ملایمپستان، نوزاد خود را تغذیه نماید. اگر نوزاد قادر به مکیدن نباشد، مادر می تواند شیرخودرا دوشیده و با فنجان و قاشق به شیرخوار بخوراند. گاهی با ورود میکروب به مجاری شیر،پستان دچار عفونت می شود. در اینگونه موارد قسمتی از پستان فوق العاده دردناک،متورمو قرمز شده که آن را ماستیت گویند. این حالت در مراحل پیشرفته منجر به آبسه پستان می شود.در ماستیت نیز مهمترین مسأله تخلیه شیر از پستان است. برای اینکه مادر کمتر احساس دردکند، بهتر است شیردهی را از پستان سالم آغاز نماید. اگر مادر مایل به شیردهی از پستانمبتلا نیست توصیه می شود شیر را دوشیده و با فنجان به نوزاد بدهد .در صورت بروز عفونت پستان حتماً به پزشک مراجعه شود .

آیا بعد از زایمان می توان رابطه جنسی برقرار کرد؟

در این دوران بسیاری از مادران به علت درد ناشی از بخیه، تمایل به برقراری رابطه جنسی ندارند. تازمانیکه خون ریزی ادامه دارد و بخیه ها کاملاً درمان نشده، داشتن نزدیکی صلاح نیست. معمولاًبهبود محل بخیه های ناحیه تناسلی حدود 20 روز طول می کشد. توصیه می شود تا زمانی کهمادر احساس راحتی ننموده و تمایل به نزدیکی ندارد، از آن بپرهیزد .

چگونه از یبوست بعد از زایمان جلوگیری کنیم؟

اغلب خانم ها در روزهای اولبعد از زایمان معمولاً دچار یبوست می شوند. به محض آغاز فعالیت روزانه این حالت ازبین می رود. رژیم غذایی مناسب و مصرف مواد غذایی دارای فیبر مثل سبزیجات و میوه بهرفع یبوست یاری می نماید .

دردهایپس از زایمان:

بعلت انقباض رحم برای خروج لخته های خون باقی مانده، گاهی در روزهای اول پس از زایمان،دردهایی شبیه درد قاعدگی وجود دارد که به پس درد موسوم است. این درد با شیردهی بیشترمی شود که علت آن وجود هورمونی است که در شیردهی ترشح شده و باعث انقباض رحم می شود.اگر درد شدید و مداوم شده همراه با تب یا خونریزی باشد سریعاً باید به پزشک مراجعهشود .

ورزش بعد از زایمان:

برای برگشت سریع تر ماهیچه هایشکم و سایر قسمت ها به حالت اولیه، انجام حرکات زیر با نظر پزشک در زنانی که زایمانطبیعی نموده اند، توصیه می شود.

• روی زمین صاف بخوابید. زانوهای خود را خمنموده و یک نفس عمیق کشیده در همان حال سعی کنید قفسه سینه خود را ثابت نگه دارید طوریکه شکم شما بالا برود (تنفس شکمی) حال به آرامی با تو کشیدن شکم هوا را خارج کنید.3 تا 5 ثانیه در این وضع مانده و به حالت اول برگردید .
• در حالی که به پشت دراز کشیده اید، زانوهارا خم کنید و کف پاها و شانه ها را به زمین تکیه دهید. دست ها را در دوطرف بدن قراردهید. سپس هر دو زانو را بطرف راست و بعد به طرف چپ بچرخانید طوری که کم کم روی زمینقرار گیرد .
• حرکت قبل را این بار در حالی که یکی اززانوها خم شده انجام دهید. بدین ترتیب که ابتدا زانوی راست را خم نموده و آن را بطرفچپ بچرخانید، سپس زانوی چپ را خم نموده و به طرف راست خود بچرخانید .
• به پشت خوابیده و زانوهای خود را خم کنید.در حالی که پشت خود را به زمین چسبانده اید، نفس عمیق بکشید (تنفس شکمی) و لگن خودرا به سمت عقب حرکت دهید. سپس به آرامی ولی با تو کشیدن عضلات شکمی و سفت کردن عضلاتباسن هوا را خارج کنید. در این حالت 3 تا 5 ثانیه باقی مانده و بعد خود را شل نمودهو استراحت کنید .
• به پشت بخوابید؛ سر، شانه ها، بازوها وکف پاها را روی زمین تکیه دهید. حال سعی کنید باسن خود را تا حد ممکن بالا ببرید، طوری کهبازوها در سطح زمین تکان نخورند. سپس آهسته به وضع اول برگردید .
• به پشت بخوابید. بازوهای خود را با زاویه90 درجه در دو طرف بدن قرار دهید. بعد دست ها را بدون خم کردن آرنج از طرفین به بالایسرخود بیاورید تا به هم برسند. سپس به آهستگی آن ها را به حالت اول برگردانید .
• به پشت خوابیده و زانوها را خم کنید. نفسعمیق کشیده به آهستگی در حالت بازدم و درحالی که عضلات شکم را سفت می کنید، سر و شانه هارا از زمین بلند نموده، دست های خود را به طرف زانوها ببرید. پاهای شما باید ثابت وبی حرکت باشد. سپس به آرامی به شرایط اول برگردید.این حرکت را چند بار تکرار نمائید .

گروه سلامت خبرنگاران

منبع: setare.com